sessizlikleri severim

Mim sanatçısı İlker Kılıçer’e mesleği ile ilgili merak edeceğinizi düşündüğüm soruları sordum.

Mesleğinizi nasıl tanımlarsınız?

Bir kere biz pantomim oyuncuları hiç konuşmuyoruz. Hikȃyemizi bedenimizle anlatıyoruz. Sanatımızın elbette kendi matematiği, disiplinleri var. Onlar bizim çıkış noktalarımız. Bedenimizle anlatamayacağımız bir şeyin olmadığını düşünüyoruz. Ayrıca hikȃyemizdeki dekorları ve hikȃyenin geçtiği yeri de bedenimizle anlatıyoruz. Dolayısıyla sanatımızı şöyle tanımlayabiliriz; konuşmadan, bedenimizle her şeyi anlatma sanatıdır pantomim.

Mesleğinizi seviyor musunuz?

Hem de nasıl. Düşünsenize bomboş bir sahne. Dekor yok, söz yok. O boşlukta bir sürü şey anlatıyoruz: Hayvan hakları, çocuk hakları, savaşların kötülüğü, iklim değişiklikleri… Dilediğiniz konuyu pantomim oyuncusu olarak sahneye koyabilirsiniz. İki şeye ihtiyacımız var; bedenimiz ve hayal gücümüz.

Bu mesleği neden seçtiniz?

Aslında birçok nedeni var. Bir önceki sorunun yanıtı bunlardan biri. Sessizlikleri severim. Biraz da öyle bir karakterim; sessiz, sakin… Dünyayı o kadar kirlettiler, o kadar gürültüyle doldular ki, sanırım sessizlik o yüzden önemli. Sanatımız sessiz olabilir ama anlamı çok büyük. Bir kere evrensel bir sanat çünkü dile ihtiyaç duymuyor. Her yerde anlaşılıyoruz. Afrika’da da, Asya’da da, diğer kıtalarda da.

Kaç yaşında bu mesleğe başladınız?

Yirmi yedi yaşındaydım. Sanat kitaplarıyla ilgilenmeye başladığım zamanlarda tiyatro oyunculuğu üzerine eğitim almıştım. Pantomim ile tiyatroya başladıktan sonra tanıştım. Bu sanat beni çok etkiledi. On yedi yıldır uğraşıyorum.

Küçükken bu mesleği hayal ediyor muydunuz?

Hayır, hiç bilmiyordum pantomim sanatını. Tiyatroyu biliyordum sadece.

Bu meslektekilerin görevleri nelerdir?

Ben bir pantomim oyuncusu olarak hem çocuklar hem de yetişkinler için oyunlarımı sahneliyorum. Aynı zamanda bunun eğitimini veriyorum. Atölyeler düzenliyorum. 

Mesleğinizin zorlukları nelerdir?

En temel sorunumuz anlaşılmak. Çünkü bu sanatı bilmeden önyargılarla yaklaşıyorlar. Mesela mağazaların önlerinde pantomim kostümlü insanlar el ilanı dağıtıyorlar. Onları görenler de pantomim buymuş gibi algılıyorlar. Kimi organizasyon şirketleri ne yazık ki hızlı tüketim adına sanatımızı şova dönüştürdü. Biz gerçek pantomim oyuncuları, sanatımızın öz disiplinlerine uyarak doğru bir şekilde aktarım yapmaya çalışıyoruz. Pantomim sanatı felsefesi, ilkeleri olan bir sanat.

Mesleğinizi yaparken size en keyif veren şey nedir?

İnsanlarda gördüğümüz mimikler ve duygular. Önce merak edip bakıyorlar. Sonra şaşkın bir şekilde izliyorlar. Sonra o şaşkınlık kocaman bir gülümsemeye dönüşüyor. Bu hepimizi sarıp sarmalıyor. Sonra çoğalmaya başlıyor gülümsemeler.

Bu meslek sahibi olanların karakteristik bir özelliği var mı?

Daha önce de belirttiğim gibi, sessiz sakin bir karakterim ama bazen hızlı şeyler yapabiliyordum. Mesela hızlı yemek yerdim, olumsuz bir durumu çözemeyince hemen kendime kızardım. Hedef belirlediğimde onun hemen olmasını isterdim. Pantomim sanatı yapmaya başladıktan sonra sakin yemek yemeye başladım. Sorunlara daha geniş açıdan bakarak çözmeye, belirlediğim hedeflere de daha sakin yaklaşmaya başladım.

Mesleğinizi değiştirmek istediniz mi? Neden?

Birçok işte çalıştım. Şirketlerde, resmi kurumlarda, farklı firmalarda. Çalışırken de sanatla uğraşıyordum, ama hayalim sadece sanat ile uğraşıp üretmek ve geçimimi buradan sağlamaktı. Yaklaşık 13 yıldır geçimimi sanat üretimlerimden sağlıyorum. Pantomim sanatı artık benim hem yaşama çabam, hem de gelir kaynağım oldu. Bunu değiştirmek istemiyorum. Çünkü şuna inanıyorum. İnsan sevdiği işi yapmalı.

Bu mesleği tercih edersek neler yapmalıyız?

Öncelikle bedenimize ve ruhumuza iyi bakmalıyız. Bedenimiz bu sanattaki en önemli enstrümanımız. Sağlıklı beslenmeliyiz. Spor yapmalıyız. Bu mesleğin temel eğitimini almalıyız.

Bu meslek ne kadar matematik içeriyor?

Bu soruya cevap vermeden önce şunu belirtmem gerekiyor. Pantomim sanatının da kendi içinde akımları var. Mesela klasik pantomim, gündelik hayattaki tüm ölçülere, hacimlere eşdeğerdir. Olmayan bir bardağı, yerden bir metre yükseklikten aldıysanız geri koyduğunuz yer yine aynı yükseklikte olmalıdır. Çünkü klasik pantomim sanatının çizgileri matematikseldir. Olmayan bir topu havaya attığınızda elinize düşenle aynı hacimde olmalıdır.  Pantomim sanatının bir diğer akımı olan Carporal Pantomim’de matematiksel olan herşeyin yapısı bozulabilir. Örneğin oynadığınız top kare de olabilir. Küçültüp bilye de yapabilirsiniz o topu. Dolayısıyla temel eğitimde klasik pantomim öğretilir. Bunu öğrenmeden diğer akımları öğrenmek mümkün değildir.

Teşekkürler İlker Kılıçer, sizi tanımak çok keyifliydi.